Olympus ile Yanı Başımızdaki Orta Asya

Kayseri ve çevresinde pek çok fotoğraf yolculuğu düzenlediğimiz ve bölgedeki yılkı atlarının fotoğraf gönüllüleri için önemli bir fotoğraf platosu olmasına büyük emeği olan dostumuz Nuri Çorbacıoğlu, şimdi de Kapadokya’da, Avanos’ta yeni bir fotoğraf platosu hazırladı; Orta Asya Vadisi. Burada 2 ailenin yaşadığı 3 yurt çadırı, bir yemek alanı, geniş de bir bahçe bulunuyor. Biz de zaman kaybetmeden ziyaret edip ilk çalışmaları yaptık. Bu sayıda Orta Asya Vadisi adı verilen noktada ne tarz çalışmaları yapabilirsiniz, bu çalışmalardaki bilgiler farklı fotoğraf çalışmalarında size nasıl yardımcı olur konularını örnek fotoğraflarla anlatmaya çalışacağım.  

Fotoğrafa yeni merak salan fotoğraf gönüllülerinin düştüğü yanılgılardan biri de çok geziye çıkarlarsa daha güzel fotoğraf çekecekleridir. Gezi fotoğrafçılığının çok keyifli bir çalışma alanı olduğuna şüphe yok, ancak birçok çalışma alanı gibi bu tarzda da birçok zorluk bulunmaktadır. Öncelikle “gezmek” ile ilgili barınma, güvenlik, yemek, eğlenmek, öğrenmek gibi pek çok ihtiyacın karşılanması gerekir. Ancak bu koşullar sağlandıktan sonra fotografik çalışmaları verimli yapma şansı oluyor. Bu noktada da fotoğraf ile ilgili teknik, biçim, içerik, anlatım çözümleri bulmak ve bunları hızlıca uygulayarak etkili fotoğraflara ulaşmak mümkün oluyor. Dolayısıyla bir yandan gezerken bir yandan da güçlü fotoğraflar çekmek hem yolculuğa hem de fotoğraf çalışmalarına hazırlanmayı gerektiriyor. 

Bu açıdan baktığımızda bazı fotoğrafçıların çekilen klişe fotoğraflara kızmasını pek doğru bulmuyorum. Bu tarz çalışmalar bana hep aradığımız o “kendi fotoğrafımızla” karşılaştığımızda hazır olmamızı sağlayan antrenmanlardır diye düşünüyorum. Mevsime ve ışığa göre gidilen Yedigöller, Kars, Kapadokya gibi bölgelerde benzer fotoğrafların çalışılması bana her gün hafta sonu oynayacağı maça hazırlanan futbolcuları hatırlatıyor. Hafta sonu maçta ayağına gelen topa en doğru şekilde vurabilmek için hafta boyunca belki de binlerce kez yanlış vurması gerektiğini düşünüyorum. Bizim fotoğraf coğrafyamızda da yapılan bu çalışmaların bu tarz sıkı antrenmanlar olduğuna inanıyorum. Fotoğraf hayatını ya da fotoğraf görüşünü bu çalışmalarla sınırlayanların günahı kendi boyunlarına… 

Yolculuk Hazırlığı

Fotoğraf Makinesi: Tüm fotoğraf yolculuklarında biri yedek olmak üzere 2 fotoğraf makinesinin yanınızda bulunmasını öneriyorum. Ben Nisan 2019’dan itibaren fotoğraf yolculuklarında yanımda Olympus OMD EM1 X ve OMD EM1 Mark II gövdeleri yanımda taşıyorum. Böylece tüm objektifleri farklı makinelerde kullanma şansım oluyor. 

Objektif: Orta Asya Vadisi’nde hem iç mekânda hem de dışarda portre çekimleri yapacağız. Aynı zamanda hareketli konuları da çalışacağız. Bu nedenle diyafram açıklığı iyi olan objektiflerle çalışmak daha verimli bir çalışma yapmayı sağlayacaktır. 

İç mekandaki geniş açılı çekimlerde Olympus 7-14 mm f2,8 Pro ya da 9-18 mm f4-5.6 standart objektifi öneriyorum. Portre çekimlerinde ise 40-150 mm f2,8 Pro objektif en iyi çözümler olacaktır. 

Son dönemlerde kullandığım 12-100 mm f4 Pro objektif de hemen her fotoğraf konusunda yardımcı olan bir objektiftir.

Tripod ve Filtre: Ağırlıklı olarak gündüz ve ışığın iyi olduğu saatlerde çekim yapacağımız için Orta Asya Vadisi’ndeki çekimlerde tripod kullanmanıza gerek yoktur. Ancak dışarda yapacağımız genel görüntüler için kullanacağınız objektifinizin çapına uygun bir polarize filtre çok yardımcı olacaktır. Polarize filtre kontrastı arttırarak daha etkileyici gökyüzü tonları yakalamanızı sağlayacaktır. 

Çekimler / Çadır-İç mekân portreler

Sevgili dostumuz Nuri Çorbacıoğlu, Orta Asya Vadisi’ni hazırlarken biz fotoğrafçıları bu alanın merkezi olarak planlamış. Bu nedenle kurulmuş yurt çadırlarının konumu, çadırların üstünde bulunan ve hem havalandırmayı hem de aydınlatmayı sağlayan açılır kapanır bölüm oldukça rahat çalışmayı sağlıyor. Elbette Orta Asya Vadisi’nde öncelikli olarak kurgu fotoğraflar çalışıyoruz. Burada yaşayan ve kahvaltı-yemek gibi konularda da hizmet veren 2 ailenin fertleri fotoğraf konusunda da çok yardımcı oluyorlar. 

İlk fotoğraflar elbette genel planı da göstermek için geniş açıyla çektiğimiz fotoğraflar oluyor. Geleneksel kıyafetleriyle çadırın homojen ışık alan bir noktasına oturan arkadaşlarımızı geniş açı objektif ile farklı uzaklıklardan çalışmanız ilk tavsiyemdir. Herhangi bir fotoğraf konusunun en doğru açısını, uzaklığını ve anını bulmak biz fotoğrafçıların en önemli sorumluluklarından biridir. İç mekânda çalıştığımız için ISO’yu yükseltmek ve en açık diyafram ile çalışmak da doğru tercihler olacaktır. 

Elbette geniş açıyla yaptığımız çekimlerden sonra tele objektif ile yakından, sadece ifade-tavır gösteren portre çekimlerini de yapmak gerekiyor. Burada fotoğrafını çektiğiniz kişiyle kuracağınız samimi ilişki portrelerinizin daha doğal olmasını sağlayacaktır. Orta Asya Vadisi’nde Gökçenaz arkadaşımız sıcakkanlı sohbetiyle size çok yardımcı olacaktır. Açık diyafram ile çalışarak gözbebeklerine netlik yapmanız da teknik çözümleriniz olacaktır. Olympus makinelerdeki 5 eksenli sarsıntı engelleyici özelliği ağır objektifler ve düşük enstantane çekimlerinde çok yardımcı olacaktır. 

Portre çekimlerinde tam karşıdan çekim yapmak zaman zaman, uygun ışık koşulu da varsa, ifade ve tavrı vurgulamak için doğru bir bakış açısı olabiliyor. Ancak özellikle iki ya da üç kişinin fotoğrafını çekmeye çalıştığınızda bir kişiyi başrole çıkartmak izleyiciyi yönlendirmek için daha etkili bir tercih olabiliyor. Bu gibi durumlarda tam karşıdan çekmek yerine açılı bir çekimi tercih etmek ve alan derinliğini sınırlı kullanmak en doğru çözümdür. Alan derinliğini sınırlamak için tele objektif kullanmak, açık diyafram tercih edip, fotoğrafını çektiğiniz kişiye yaklaşmak yapmanız gerekenlerdir. Alan derinliğini sınırlı kullandığınızda netlik yaptığınız noktaya göre öndeki ya da arkadaki kişiyi net yaparak ilgiyi farklı kişilere yönlendirebilirsiniz. Bu fotoğraflarda öndeki Murat’ı vurgulamak istediğimde netliği ona, arkadaki Turgay’ı başrol yapmak istediğimde ise netliği ona kaydırarak amacıma ulaşıyorum.

Portre çekimlerinde fotoğrafını çektiğiniz kişiye ışığın geliş açısı, gücü, karakteri ve arka plan kullanımınız sonucu çok değiştirebilmektedir. Turgay’la birlikte fotoğraflarını çektikten sonra Murat’tan çadırın farklı yerlerine oturmasını rica ediyorum. Böylece hem ışığın açısı-karakteri değişiyor hem de arka planı farklı kullanma şansım oluyor. 

Çadırın bir bölümünü kadraja dahil ettiğimde kırmızı bir fonda fotoğrafını çektiğim Murat ilginç bir mimik yapsa bile arka plan oldukça baskın oluyor. 

Murat’ı çadırın kapısından giren ışığın bittiği yere oturtup, spot (nokta) ışık ölçümüyle yüzündeki ışığı ölçtüğümde ve A (diyafram öncelikli) kullandığım makineye eksi1.0 stop pozlama müdahalesi uyguladığımda arka planı tamamen karartabiliyor ve ilgiyi sadece fotoğraftaki kişiye yönlendirebiliyorum. 

Çadırın üst bölümündeki havalandırma ve aydınlatma görevini gören bölümü açarak orta alanda ışığın düştüğü bir platform sağlamış oluyoruz. Gökçenaz ve Fatma’dan bu aydınlık bölümde bize poz vererek yardımcı olmalarını rica ediyoruz. Yine ışığı sadece aydınlık yerden ölçmek ve makineye eksi pozlama müdahalesinde bulunmak çevreyi karanlık göstereceği için doğru tercihler oluyor. Hem yatay hem dikey kadraj çalışmak, mesafemizi ve açımızı değiştirerek en güçlü kompozisyonu aramak da genel olarak kullandığımız bir yöntem. 

Çekimler / Dış – Portre (Ok atma)

Çadırın dışına çıktığımızda Selami ve Abdülkadir’in geleneksel kıyafetleriyle ellerinde ok ve yaylarıyla bizi beklediklerini görüyoruz. Bu da yine Nuri Çorbacıoğlu’ndan hazırlamasını rica ettiğimiz bir başka çalışma konusu. Önce çadırın önünde ok ve yayıyla Abdülkadir’in fotoğraflarını yakın plan olarak çalışıyoruz. Burada çekim açımızı ve objektifimizi değiştirerek farklı kadrajları arıyoruz. Tele objektif ile çalışmak ve açık diyafram ile sınırlı alan derinliği kullanmak doğru tercihler olacaktır.

Bu tarz çalışmalarda açınızı, yüksekliğiniz, objektifinizi değiştirme şansınız olması hangi objektif ile nereden bakarsanız nasıl bir sonuç alırsınız sorularının yanıtlarını öğrenmenizi sağlıyor. 

İlk yaptığımız çekimlerde arka plana flu da olsa yurt çadırını koymuştuk. Şimdi de farklı bir objektif, yükseklik ve açıyla kompozisyonu tamamen değiştirmeyi deniyoruz. Bakış yüksekliğini değiştirmek de sınırlı alan derinliği kullanmak gibi arka planı temizleyecek bir faktör olabilir. Özellikle yere yakın bir yükseklikten yapacağınız çekimlerde gökyüzünü arka plan olarak kullanabilirsiniz. Olympus makinelerin açılır LCD ekranları bu çekimleri oldukça kolay yapmaya yardımcı oluyor. Yakın ve uzak çekimlerle kadrajınıza girecek öge sayısını da değiştirerek farklı anlatımlar oluşturabilirsiniz. 

Elbette Orta Asya kültürü içerisinde saz da önemli bir yer tutuyor. Burada da farklı fotoğraf kadrajları çalışmamıza imkân sağlayan enstrüman bulunuyor. Arkadaşımız Selami’den kopuzuyla birlikte yurt çadırının yanında ve çevresinde bize yardımcı olmasını rica ediyoruz. Tüm fotoğraf çalışmalarında olduğu gibi bu çekimlerde de farklı objektifler ve uzaklıklarla çalışıyoruz. 

İlk çalışmamız geniş açı objektif ve çadırla birlikte oluyor. Böylece insan-mekân ilişkisi kurma şansımız oluyor. Aynı zamanda bakış yüksekliğimizi de değiştirerek arka planı temizlemek mümkün oluyor. 

Diğer çekim için Selami’den çadıra yaklaşmasını rica ediyoruz. Böylece çadırın süslemeleri olan püskülleri de kadraja dahil etme ve alan derinliğini sınırlayarak ilgiyi kompozisyonun farklı alanlarına toplama şansı buluyoruz. Bu fotoğraflar için tele objektif ve açık diyafram kullanıyoruz. 

Elbette kadrajımıza karar verirken konunun doğasına uygun olarak yatay ve dikey kadraj seçiyoruz. Ancak bazı konular hem yatay hem dikey çekimlerde aynı etkiyi sağlayabiliyor. Böyle bir durumda mutlaka her iki kadrajı da çalışıyoruz. 

Çekimler / Dış – At / Binicilik

Orta Asya Vadisi’nde fotoğraf çalışması yapabileceğimiz bir başka konu da burada yaşayan ailelerin bakımlarını yaptığı atlar. Fotoğraf çalışmaları için süslenmiş olan atlara geleneksel kıyafetleriyle binen dostlarımız yine tüm isteklerimize büyük bir sabırla yardımcı oluyorlar. Yakın plandan yaptığımız çekimlerde bakış açımızı aşağıdan yukarı doğru tercih ederek at ve binicisini / bakıcısını gökyüzüne düşürerek temiz bir arka plan kullanma şansımız oluyor. Özellikle geniş açı objektif kullanmak bu bakış açısıyla daha etkili kadrajlar kaydetmeyi de sağlıyor. 

Elbette fotoğraf konusu atlar olunca hız ve hareket de başlıca çalışma konusu oluyor. Çadırların hemen arkasındaki düzlük alanda arkadaşlarımız ricamız ile atları birkaç tur koşturuyorlar. Bu çekimden önce makinemizi seri çekim (continious shooting) ve AF sistemimizi (C-AF / sürekli netleme) olarak ayarlıyoruz. Böylece önümüzden geçen atı net olarak çekme ve neredeyse her anını kaydetme şansı buluyoruz. Elbette yüksek enstantane kullanmak da görüntüyü net olarak çekme şansı veriyor. 

Çekimler / Dış – At ve Ok Atma

Fotoğraf konumuz hız ve hareket olunca çekim konusunu biraz daha geliştirip at üzerinde bize doğru yaklaşıp hazırlanan hedefe ok atan arkadaşımızı da fotoğraflamak istiyoruz. Bu fotoğraflarda at bize doğru koşacağı ve biz de vizörden konuyu takip edeceğimiz için herhangi bir sıkıntı yaşanmaması için bir güvenlik mesafesinden çalışmamız gerekiyor. Tele objektif kullanmak bu fotoğraflarda çok yardımcı olacaktır. Olympus makinelerde objektifin yeterli olmaması durumunda Digital Tele Converter (Dijital tele Dönüştürücü) kullanarak dijital zum ile objektifin odak uzaklığını ikiye katlama imkânı oluyor. Seri çekim özelliğiyle birlikte oku yay üzerinde, yaydan çıkarken ve ok atıldıktan sonra ki vücut hareketini kaydetmek mümkün olacaktır.

Farklı mevsimlerde ve farklı ışık koşullarında gidildiğinde Orta Asya Vadisi’nde çok sıkı fotoğraf çalışmaları yapılabilecektir. Sevgili dostumuz Nuri Çorbacıoğlu’nu bu özel alan için tebrik ediyorum. Sizlerde Orta Asya Vadisi’nde çekimler yapmak isterseniz benimle cenk@fototrek.com mailimden iletişime geçebilirsiniz.

Sözü bağlarken; elbette fotoğraf bireysel olarak uğraşılan bir alan. Yine de bir grupla, danışmanla yapılan fotoğraf yolculukları hem verimli çalışma imkânı sağlayabiliyor hem de karşılaştığınız sorunların çözümünde hızlı sonuç almaya yardımcı oluyor. Olympus Yollarda bu amaçla oluşturulan bir yapıdır. Olympus Yollarda yolculuklarına katılmak için mutlaka bir Olympus fotoğraf makinesi sahibi olmanız da gerekmiyor. Bu yolculuklarla ilgili bilgi almak için www.fototrek.com sitesini ziyaret edebilirsiniz.