OM System Makinelerde Yüksek Dinamik Aralığı (HDR)
Yüksek dinamik aralık, bir fotoğraf makinesinin aynı çekimde ayrıntıları hem çok karanlık hem de çok parlak bölgelerde koruyabilme yeteneğidir. Genellikle “HDR” (High Dynamic Range) olarak da bilinir. Bir fotoğraf makinesinin yüksek dinamik aralığı, sensörün bir karede aynı anda alabileceği en düşük ve en yüksek ışık seviyeleri arasındaki farkı ifade eder. Bu, yüksek kontrastlı sahnelerde, örneğin güneş ışığında gölgelerin olduğu manzaralarda veya bir iç mekandaki pencereden dışarı bakıldığında olduğu gibi, özellikle kullanışlıdır. Yüksek dinamik aralığa sahip fotoğraf makineleri, genellikle daha geniş bir tonal aralık sunar ve bu da daha fazla ayrıntının korunmasına yardımcı olur. OM System makinelerde bu özelliği otomatik olarak gerçekleştirebilir ve çekim esnasında çekilen farklı pozlamalardaki fotoğrafları birleştirerek tek kare fotoğraf elde edebiliyorsunuz. Ayrıca fotoğrafçının manuel olarak kontrol edebileceği HDR modlar da bulunuyor. Elbette bu etki, fotoğraf düzenleme yazılımları aracılığıyla da elde edilebilir.
Bizler fotoğraf çekimlerinde özellikle iç mekanlarda çekim yaparken aydınlık ve karanlık bölgelerin bir arada olduğu kompozisyonlarda ışık ölçümünde ve elde ettiğimiz sonuçlarda sorun yaşayabiliyoruz. Işık ölçümünü aydınlık yerden yaparsak iç mekan tamamen karanlık, içeriden ölçtüğümüzde aydınlık alanlar detay kaybedecek kadar parlak olabiliyor. Eyüp Cami’nde yaptığım çekimde bu iki sonucu da görebilirsiniz:
Oysa ki bizim için ideal sonuç hem içeriden detay görebilmek hem de pencerelerin patlamaması olacaktır. Elbette fotoğraf makinelerinin belli bir ışık farkında hem aydınlık hem karanlık alanlardan detay gösterebilme becerisi bulunuyor. Bu özellik, OM System makinelerde + / – 3,0 stop ışık farkına kadar işe yarıyor (Teorik olarak +/- 5,0 stop farkı da kaydedebiliyor makine, ancak en güçlü sonuçları 200 ISO kullanırken 3,0 stopluk farkta veriyor). Ancak aydınlık ve karanlık alanlardaki fark daha fazla olduğunda yukarıdaki gibi bir sonuçla karşılaşıyoruz… Bu gibi durumlarda OM System makinelerin HDR menüsünden destek alabiliyoruz. Om System makinelerde bu menüde farklı kullanım konumları bulunuyor. İlk 2 basamakta makine siz aydınlık yerden ölçüm yaptıktan sonra deklanşöre basınca peş peşe 4 fotoğraf çekiyor ve seçtiğiniz basamağa göre yüksek kontrast ya da süper yüksek kontrasta göre bu fotoğrafları birleştirerek tek bir fotoğraf kaydediyor. Bu çekim esnasında makineyi oynatmamak önemli… Kadrajın değişmemesi makinenin bu işlemi tamamlaması için gerekli şart.
OM System OM-5 modelinin menüsünde HDR:
Eyüp Cami’nde HDR 2 seçeceği kullanarak ve ışık ölçümünü aydınlık yerden yaptığımızda deklanşöre bastığınızda makinenin peş peşe çektiği fotoğrafları ekranda da seri olarak görebiliyorsunuz…
Bu dört fotoğrafın çekimi tamamlandığında makine kısa bir süre BUSY (Meşgul) uyarısı veriyor ve fotoğrafları birleştirerek sonuç fotoğrafı kaydediyor. Böylece hem iç mekanı hem de dışarıyı doğru görecek bir sonuç elde edebiliyoruz.
Makine, menünün diğer basamaklarında ise seçiminize göre 3-5 ya da 7 kare fotoğrafı + / – 2,0 stop farklarla çekim yaparak bu fotoğrafları ayrı ayrı kaydediyor. Daha sonra bir yazılımla bu fotoğrafları birleştirerek sonuç fotoğrafı elde edebiliyorsunuz.
Aynı özellik elbette OM System OM-1 modelinde de bulunuyor. Bu modelde HDR kullanımının menüdeki yerini de böyle görebilirsiniz:
OM-1 modelinde +/- 2,0 stop farklara ek olarak 3 ve 5 kare çekim için + / – 3,0 stopluk çekim imkanları da bulunuyor. Elbette dilerseniz bu pozlama farklı çekimleri manuel olarak kendiniz de gerçekleştirebilirsiniz. Önemli olan noktanın kadrajın hiç değiştirilmeden çekilmesi olduğunu unutmamanız…
Bu özelliği İstiklal Caddesi’nde bulunan St Antuan Kilisesi’nde deneme imkanı buldum. Normal bir çekimde ışık ölçümü yaptığımız yere göre sonuç aşağıdaki örneklerden biri olacaktır:
Bu çekimde HDR menüsündeki HDR – 1 basamağını kullanmak yaptığım çekimde makine bu kez Yüksek Kontrasta göre bir birleştirme yaptı.
Farklı alanlardaki ışık koşuluna göre yapılan çekimi HDR menüsüyle birleştirince hem aydınlık hem de karanlık alanlardan detay görünecek bir sonucu kaydetme şansı oluyor.
Özellikle gezi – seyahat fotoğrafçılığıyla ilgilenen dostlar bu özelliği kullanarak iç mekan mimari çekimlerde oldukça etkili sonuçlar elde edeceklerdir. Profesyonel çalışmalarda ise 5 ya da 7 kare fotoğraf çekerek daha sonra birleştirerek çok doğru sonuçlar almak mümkün olacaktır.
