Portre Fotoğrafçılığı İçin “Küçük Dev” Objektif Olympus 45 Mm F/1.8

Fotoğrafın bulunuşuyla, ilk başlarda çekilen portreler, kamera önünde oturtulmuş bir insanın yalnızca fotoğraf yoluyla belgelenmesi amacını taşıyordu. Modelin kişiliği ile ilgili herhangi bir özelliğin ortaya çıkarılması için hiçbir çaba gösterilmiyordu. Bunun nedeni, fotoğrafın ilk yıllarındaki kimya bilgilerinin ve emülsiyon teknolojisinin yetersiz oluşudur. Uzun poz süreleri boyunca kaskatı oturmak zorunda olan bir modelden herhangi bir ifade ya da jest beklemek anlamsızdı. Teknolojinin gelişmesiyle poz süresi kısalmış yavaş yavaş modelin kişiliği önem kazanmış, portre fotoğrafında çeşitli arayışlar ve yaklaşımlar ortaya çıkmıştır.

Her fotoğrafçı için insan yüzünün derin bir gizi vardır. Bakışların, ifadenin, ışığın belirlediği bir giz… Portre çekimi ile fotoğrafçı doğal bakışları, çarpıcı ifadeleriyle insan yüzünün sırrını yansıtmaya çalışır. Kişinin güzelliği ya da çirkinliği söz konusu değildir. Her şeyden önce insanların bir kişiliği vardır ve çekilen fotoğraf bu kişiliği ortaya koyabiliyorsa başarılı bir portre fotoğrafıdır. Ayrıca başarılı bir portre, insanın kişiliği kadar yaşantısı hakkında da fikir vermelidir. Sporcudan sanatçıya, zanaatkara ve esnafa kadar uzanan, onların taşıdığı özellikleri vurgulayarak bize sunan bir anlatım şeklidir. Bu bakımdan bazen boy, bazen yarım, bazen büst, bazen de baş çekimleri gerektirir. Asıl olan portre çekimine soyunan fotoğrafçının yorumunu doğru ve yerinde yapmasıdır.

Portre fotoğrafçılığı, karmaşık kişiliğe sahip iki insanın (fotoğrafçı ve model) arasındaki çift taraflı etkileşim olarak düşünülebilir. Portre fotoğrafçısı, stüdyoda veya dış ortamda olsun, çekim süresince modeli ile belli bir duygusal iletişim yaratabilmeli, dikkatli bir denge kurabilmelidir. Modelin kişiliğini en iyi ortaya koyabilecek ifadeyi yakalayabilmek için sabırla ve titizlikle çalışmalı, işine yoğunlaşmalıdır.

Sonuç olarak bakarsak; portre kimliktir, karakter ve kişilik tespitidir. Ve portre fotoğrafında önceden belirlenmiş keskin kurallar yoktur. Her insanın yüz tipi, karakteri, giysileri, hatta cilt tonu değişiktir. Bu nedenle net ve değişmez ışık konumu ve açıları verilemez. Sonucu, portre fotoğrafçısının görüşü ve konuya yaklaşımı belirler.

İnsan ve portre fotoğrafçılığında özellikle ifade, tavır, bakış, gülüş gibi konuları çalışan fotoğraf gönüllüleri bilirler ki 80 – 135 mm odak uzaklığı aralığı en güçlü sonuçları veren objektiflerdir. Tele objektiflerin arka planı öne doğru yaklaştırması, perspektif yığılması, özelliği sayesinde yüz hatları toparlanır, burun, göz, kulak aynı hizaya gelir ve daha etkili portre fotoğrafları çekilebilir.

Bu odak uzaklıklarında açık diyafram değerine sahip olan objektiflerde de sınırlı alan derinliği kullanımıyla ilgiyi öndeki portreye, yüze, ifadeye toplamak mümkün olur. Ancak pek çok markada bu odak uzaklıklarına sahip açık diyafram değerli objektifler oldukça pahalıdır. Olympus’un 2011 yılında piyasaya sürdüğü M.Zuiko 45 mm f/1.8 objektif fiyat – performans açısından en etkili sonuçları almayı sağlayan bir objektiftir. 2x optik çarpanlı Micro Four Thirds sensör sebebiyle 90 mm objektifin görüş açısına sahip olan bu objektif ile oldukça etkili ifade, tavır fotoğrafları çekilebilmektedir.

Keskinlik

Yapılan laboratuvar testlerinde farklı diyafram değerleriyle gerçekleştirilen çekimlerde merkez keskinliğiyle birlikte kenar ve köşelere doğru da keskinlik devam etmektedir. 1.8 diyafram kullanıldığında merkezde keskin, köşelerde hafif bir netlik kaybı görülmektedir. 2 diyaframda merkez ve köşelerde çok fark yoktur. 2,8 diyafram değerinde ise en yüksek keskinliğe ulaşılmaktadır. 16 ve 22 gibi diyafram değerlerinde de köşelerde hafif netsizlik görülmektedir. Yine de çekimlerimizi laboratuvarlarda yapmadığımızı düşünerek pratikte yaptığımız çekimlerde özellikle netliği göz bebeklerine yaptığımızda oldukça keskin sonuçlar alabilmekteyiz.

Renk Sapmaları

Laboratuvar testlerinde 4 ve daha aşağı diyafram değerleri kullanıldığında köşelerde ve yüksek kontrastlı konularda hafif renk sapmaları görülse de bu sapmaları ancak fotoğraflardan çok büyük oranda kırpma (crop) yapıldığında görebilmekteyiz. Renk sapması olarak görünen sonuç da kontur hatlarında magenta-mavi arası parlamadır. Ama bu sapmayı da çok yakınlaşmadan görmek mümkün değildir. 5.6 diyafram ve yukarısında ise renk sapması görülmemektedir

Vignet (Köşe kararması)

Odak uzaklığı sayesinde en açık diyafram değerlerinde dahi bu objektifte köşe kararması görülmemektedir.

Arka Plan ve Bokeh Etkisi

M. Zuiko 45 mm f/1.8 objektif 90 mm objektifin görüş açısıyla çekim yapmayı sağladığı ve 1.8 diyafram değeriyle çalışma imkânı verdiği için oldukça sınırlı alan derinliğiyle çalışmak mümkün oluyor. Bu sayede izleyici ilgisini sadece fotoğrafını çektiğiniz kişiye, o kişinin ifadesine, tavrına yönlendirmek mümkün oluyor. Arka planın fluluğu da izleyiciyi rahatsız etmeyen, keyifli bir görsellik sağlıyor.

Auto Focus İşleyişi

M. Zuiko 45 mm f/1.8 objektif küçük ve kompakt yapısı ve MSC (Move-Still-Compatible / içten netleme) teknolojisi sayesinde oldukça hızlı ve neredeyse sessiz otomatik netleme (AF) imkânı sağlamaktadır. En yakın mesafeden (50 cm) sonsuza bir saniyeden daha çabuk bir sürede netlik yapabilmektedir. Objektif üzerinde Auto Focus ile birlikte manuel olarak da netlik yapabilmek mümkün.

Fiziksel Özellikler

M. Zuiko 45 mm f/1.8 lens metal gibi görünmekle birlikte aslında plastik bir gövdeye sahiptir. Bu sayede 116 gram gibi oldukça hafif bir ağırlığı vardır. 8 grupta toplam 9 mercekten oluşan objektifin diyaframı da 7 parçadan oluşmaktadır. UV vb filtreler için de objektif çapı 37 mm’dir.

Işık kullanımı

Özellikle iç mekân gibi az ışıklı ortamlarda portre fotoğrafları çekmeyi seven fotoğraf gönüllüleri için f/1.8 diyafram değerine sahip olan bu objektif hemen hemen her ortamda fotoğraf çekimine imkân sağlamaktadır. İç mekanlarla birlikte akşam ve gece çekilecek fotoğraflarda da rahatlıkla kullanılabilmektedir.

Sonuç

Gerek laboratuvar testlerinde gerekse seyahatlerdeki çekim çalışmalarında görünen o ki fiyat – performans açısından satın alınabilecek en başarılı portre objektiflerinden biri M. Zuiko 45 mm f/1.8’dir. Neredeyse pantolon cebinde bile taşınabilecek kadar küçük olan bu objektif PEN ve OMD serisi makine gövdelerinde her zaman kullanılabilecek bir objektiftir.